Δημήτρης Χορν

«H ζωή είναι σαν να κάνεις ένα μακρινό ταξίδι. Αλλιώς αισθάνεσαι όταν ξεκινάς, αλλιώς όταν πλησιάζεις προς το τέλος. Kι εγώ έχω την εντύπωση ότι φτάνω λιγάκι προς το τέλος του ταξιδιού. Ετοιμάζομαι να κατέβω…»  Είπε  λίγο πριν φύγει σαν σήμερα το 1998.

Ηθοποιός όντως σημαίνει φως. Ορισμός που οδηγεί σε ένα όνομα. Δημήτρης Χόρν. Ένα παιδί που είχε πάνω του το κοκαλάκι της νυχτερίδας. Στυλ, φινέτσα, λάμψη, χιούμορ, αυτοσαρκασμός και ένα ύφος…αλλού. Οι πόρτες του θεάτρου αλλά και των κοσμικών σαλονιών της Αθήνας ήταν ανοιχτές απ την πρώτη στιγμή. Σα να άνοιγαν και μόνο με την αύρα του. Σα να τις άνοιγε ένα αόρατο χέρι. Ένας άνθρωπος χαρισματικός που έμοιαζε στον Ανδρέα (Φάουστ), έτσι όπως τον υποδύθηκε στο «Αλίμονο στους νέους», στον Κλέωνα του  «Μια ζωή την έχουμε», στον Παύλο της «Κάλπικης Λίρας» που ήθελε να ζωγραφίσει το πιο αληθινό  «Σ' ΑΓΑΠΩ» της μεγάλης οθόνης.

Ταίριαζε παντού. Στις μποέμ παρέες, στα γραφικά ταβερνάκια, στα μεγάλα σαλόνια. Με την ίδια άνεση καθόταν δίπλα στον απλό εργάτη και στον πρόεδρο της Δημοκρατίας.  Ένας άνθρωπος χαρουμενος, ανέμελος, η ψυχή της κάθε παρέας, της κάθε παράστασης, της κάθε ταινίας. Με μια τραγουδιστή φωνή και ένα ταμπεραμέντο που έδινε ρεσιτάλ πάνω στη σκηνή, όχι μόνο για τους θεατές αλλά και για τους άλλους ηθοποιούς. Δεν ξέρω αν ο Χορν έκανε σχολή. Δεν ξέρω αν αυτοί που ακολούθησαν και τον θύμιζαν με το στυλ και το ύφος τους κατάφεραν να τον φτάσουν.  Ίσως γιατί είχε αυτό το κάτι που τον έκανε να ξεχωρίζει. 
Ο γέρος που πούλησε την ψυχή του στο διάολο κι έγινε νέος για μια γυναίκα ήταν συγχρόνως ο ιδεολόγος καλλιτέχνης που δεν πούλησε ποτέ την αγάπη του. Ήξερε ν' αγαπάει μ έναν ιδιαίτερο τρόπο.  Ένας Ιχθύς, ρομαντικός, ονειροπόλος κι αέρινος που είδε το φως της ζωής στις 9 Μαρτίου 1921.

Ο πατέρας του Παντελής Χορν ήταν ήδη καταξιωμένος θεατρικός συγγραφέας όταν ο Δημήτρης βγήκε στο θέατρο. Αν και στο θεατρικό σανίδι είχε ήδη πατήσει ως ηθοποιός στην αγκαλιά της νονάς του Κυβέλης Ανδριανού όταν ήταν λίγων μηνών αγοράκι. Στα 1921 που γεννήθηκε ο Δημήτρης Χορν, η διαμάχη Βενιζελικών και Βασιλικών βρισκόταν σε μεγάλη οξύτητα. Η οικογένειά του και η νονά του  ήταν Βενιζελικοί αλλά η Ιερά Σύνοδος και ο παπάς που θα τον βάφτιζε αντιβενιζελικοί. Ανεπίσημα ο Άγιος Ελευθέριος(όνομα του Βενιζέλου) είχε τεθεί σε... διαθεσιμότητα. Έτσι απέφευγαν να δίνουν αυτό το όνομα στα παιδιά. Όταν ο παπάς ρώτησε την Κυβέλη πώς θα ονομαστεί το παιδί η Κυβέλη είπε: «Δημήτριος – Ελευθέριος». «Δεν επιτρέπει δύο ονόματα η Ιερά Σύνοδος», απάντησε ο παπάς. Ένα μόνο. Κι η Κυβέλη, είπε: Τότε Ελευθέριος! Μπροστά στην επιμονή της ο παπάς συμβιβάστηκε: «Καλά, για χατίρι σας, βάλτε δύο: Δημήτριος – Ελευθέριος.» Κι έτσι ο Χορν βαφτίστηκε Δημήτριος – Ελευθέριος.

Το χιούμορ ήταν στο DNA του. Συνήθιζε να λέει «Όταν ο πατέρας μου έκανε επιτυχία με κάποιο θεατρικό έργο μέναμε στη Μ. Βρετάνια. Όταν είχε αποτυχία μέναμε στο Μεταξουργείο».  Στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου εκείνος μεσουρανούσε. Ζούσε στον εκλεπτυσμένο δικό του κόσμο της  λάμψης της γοητείας μακριά από χλαίνες, όπλα και σφαίρες. Απολάμβανε το θαυμασμό του κόσμου ικανοποιώντας έτσι τη ματαιοδοξία του. Ήταν ματαιόδοξος αλλά με ένα γλυκό και μοναδικό τρόπο που και μόνο ο τρόπος που το παραδεχόταν ο ίδιος δε σήκωνε περιθώρια παρεξήγησης. Δε θεωρούσε τον εαυτό του καλό ηθοποιό. Ακόμα και το θέατρο που το λάτρευε το μισούσε παράλληλα.

Τις γυναίκες τις αγάπησε πολύ και τις απάτησε πολύ. Για την Έλλη Λαμπέτη απέφευγε να μιλάει. Ίσως γιατί εκείνη την αγάπησε περισσότερο. Δεν το παραδέχτηκε ποτέ. Πολλές φορές μάλιστα ισχυριζόταν ακριβώς το αντίθετο. Προσπαθούσε μάλλον να πείσει πρώτα τον εαυτο του. 

Το «Σ” ΑΓΑΠΩ» της Κάλπικης Λύρας ήταν και η αληθινή ουσία της κάλπικης ζωής. Οι δρόμοι της αγάπης που χωρίζουν.  Εκείνο το «ΔΕΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ» όμως στην ίδια ταινία είναι το πιο σπουδαίο μάθημα της ζωής. Τι κι αν ήταν πίνακας. Δεν πουλιόνται και δεν αγοράζονται όλα και όλοι σ΄αυτή τη ζωή.

Κάπως έτσι ήταν και η σχέση του με το θέατρο. Ακραία αλλά ειλικρινής. Έλεγε πως πρόδοσε τους ρόλους του. Αυτό μπορεί να σήμαινε ότι είχε μετριοφροσύνη ή ότι είχε μεγάλες απαιτήσεις απ τον εαυτό του.  Με το Μάνο Χατζηδάκι συναντήθηκαν στην Οδό Ονείρων και ξεκίνησε έτσι μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης και μεγάλης φιλίας. Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, το φίλο του, τον θαύμαζε γιατί «μας έκανε Ευρωπαίους» αλλά γιατί είχαν το ίδιο ζώδιο απ ότι έλεγε, «Ιχθείς».

Απ” το 1983 μετά τη φυγή της Έλλης, που…δεν ήταν η γυναίκα της ζωής του όπως έλεγε, βυθίστηκε σε μια μεγάλη σιωπή, αναπόληση και μοναξιά. Ο θλιμμένος πρίγκιπας της Δανιμαρκίας, ρόλος που τόσο ήθελε και δεν πρόλαβε να ενσαρκώσει, μπορεί να τον ρώταγε. Να ζει κανείς ή να μη ζει; Αν είναι να ζήσει μια τόσο γεμάτη ζωή όσο του Δημήτρη Χόρν οφείλει να τη ζήσει.

Κατερίνα Μπαλκούρα
(πρώτη δημοσίευση στο Rebuke)