Βομβαρδισμός Πειραιά: Άμα έχεις τέτοιους φίλους

Ήταν Τρίτη 11 Ιανουαρίου 1944 όταν συνέβη ένα απ τα πιο τραγικά αλλά και τα πιο εξωφρενικά συγχρόνως γεγονότα στη διάρκεια του πολέμου.

«Kι από κοντά οι μεγάλοι μας προστάτες, αγάλι αγάλι εγίναν νεκροθάφτες…»
Ήταν Τρίτη 11 Ιανουαρίου 1944 όταν συνέβη ένα απ τα πιο τραγικά αλλά και τα πιο εξωφρενικά συγχρόνως γεγονότα στη διάρκεια του πολέμου. Μεταξύ 12.15 και 13.43 ένας μεγάλος σχηματισμός αμερικανικών βομβαρδιστικών B17 Flying Fortress βομβάρδισε με σφοδρότητα τον Πειραιά  ισοπεδώνοντας το ιστορικό του κέντρο και βυθίζοντας την πόλη στο πένθος. Θρήνος, κραυγές, άνθρωποι διαμελισμένοι, θαμμένοι, καροτσάκια με πτώματα, φωνές, γκρεμισμένα κτήρια και μυρωδιά θανάτου παντού.
Την πρωινή επιδρομή τη διαδέχτηκαν άλλες δύο από βρετανικά βομβαρδιστικά αυτή τη φορά. Έτσι στο μεγάλο αριθμό των νεκρών της πρωινής επιδρομής προστέθηκε και ο αριθμός εκείνων που πέθανε εγκλωβισμένος στα ερείπια από ασφυξία κυρίως. Ο αριθμός των νεκρών είναι δύσκολο να υπολογιστεί καθώς πολλοί δεν αναγνωρίστηκαν και πολλοί άλλοι δε δηλώθηκαν για να κρατήσουν οι δικοί τους τα δελτία τροφίμων. Υπολογίζονται γύρω στους 800 αν και ο αριθμός πρέπει να είναι μεγαλύτερος. Εφημερίδες της εποχής κάνουν λόγο για χιλιάδες.
Πόλεμος θα έλεγε κάποιος.  Συμβαίνουν αυτά. Εδώ όμως υπάρχει μια μικρή διαφορά. Στόχος των βομβαρδισμών είναι στρατιωτικοί στόχοι. Οι Σύμμαχοι είχαν λεπτομερείς πληροφορίες για τις υποδομές του Πειραιά, της βιομηχανικής καρδιάς της κατεχόμενης Ελλάδας και των γερμανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Έπρεπε να εξουδετερωθεί το γερμανικό δίκτυο μεταφορών στη θάλασσα κι αυτό θα γινόταν με την καταστροφή του πρώτου λιμανιού της χώρας.  Άρα ο Πειραιάς ήταν προφανής στόχος της Συμμαχικής Αεροπορίας. Βέβαια υπήρχε μια μικρή λεπτομέρεια που οι σύμμαχοί μας αγνόησαν. Ο Πειραιάς ήταν κατοικημένη περιοχή. Σύμφωνα βέβαια με τη στρατιωτική λογική υπό την πίεση των γεγονότων η έννοια του «στρατιωτικού στόχου» αμβλύνεται και μπορεί να περιλαμβάνει και κατοικημένες περιοχές. Η ψυχρή λογική σε τέτοιες περιπτώσεις μιλάει για παράπλευρες απώλειες. Στο κάτω κάτω δεν τους έδενε κάτι με τον τόπο και τους ανθρώπους. Οι αγαπημένοι μας «σύμμαχοι» έδρασαν με αναισθησία καλυμμένοι κάτω απ τη δικαιολογία του πολέμου.
Χαρακτηριστικό όμως είναι ότι απ το βομβαρδισμό ΔΕΝ επλήγησαν στρατιωτικοί στόχοι ενώ οι ζημιές στο λιμάνι ήταν ελάχιστες. Οι περισσότερες βόμβες έπεσαν στο κέντρο της πόλης και στους γύρω συνοικισμούς. Οι γερμανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου, το αεροδρόμιο, τα ναυπηγεία του Περάματος, ανάμεσά τους και το μεγαλύτερο που κατασκεύαζε τσιμεντόπλοια για το στρατό κατοχής, έμειναν ΑΘΙΚΤΕΣ ενώ οι νεκροί Γερμανοί ήταν ελάχιστοι.

Ποιος πλήρωσε τελικά το σχέδιο των συμμάχων; Οι αθώοι Πειραιώτες και ο Πειραιάς ολόκληρος. Το βομβόπληκτο επίνειο της Αθήνας είχε πλέον την όψη νεκροταφείου με καπνούς, νεκρούς και ερείπια. Καταστράφηκαν εκατοντάδες σπίτια και καταπλακώθηκαν άνθρωποι, καταστράφηκε ο μητροπολιτικός ναός του Αγ. Σπυρίδωνα, σωριάστηκε ο ναός της Αγίας Τριάδας, κατέρρευσε το κτίριο της Ηλεκτρικής στην Ηρώων Πολυτεχνείου(τότε Β. Κωνσταντίνου). Το καταφύγιο του άντεξε αρχικά αλλά θάφτηκε κάτω απ τα χαλάσματα των πάνω ορόφων καταπλακώνοντας όλο τον κόσμο που ήταν μέσα μαζί με όλες τις μαθήτριες και τις δασκάλες της Επαγγελματικής και Οικοκυρικής Σχολής θηλέων. Νεκρές ανασύρθηκαν οι 200 μαθήτριες της Γαλλικής από ασφυξία, 70 άτομα απ το εστιατόριο του Βίρβου, καταστράφηκε ολοσχερώς το πολυτελές ξενοδοχείο ΚΟΝΤΙΝΕΝΤΑΛ(διασώθηκε μόνο το ισόγειο). Ζημιές σοβαρές υπέστη και ο Σταθμός του Ηλεκτρικού και τα δρομολόγια διακόπηκαν. Πιο τυχεροί στάθηκαν οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που ήταν στις φυλακές της Κάστορος όταν έπεσε δίπλα στο κτίριο βόμβα. Μπροστά στον κίνδυνο να σκοτωθεί η φρουρά άνοιξαν τις πόρτες και τους άφησαν να φύγουν.
Η ζωή σταμάτησε. Χιλιάδες Πειραιώτες, το σημαντικότερο εργατικό δυναμικό,  ζήτησαν άσυλο στην Αθήνα. Ο Πειραιάς μέτραγε τις πληγές του, ανάμεσα σε νεκρούς, τραυματίες, ερείπια, χωρίς ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, συγκοινωνίες αλλά και με πολλούς που πήγαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση πολιτικά και οικονομικά. Οι κλοπές και το πλιάτσικο στα γκρεμισμένα σπίτια ήταν καθημερινές πρακτικές με αποτέλεσμα τα δικαστήρια να «βαριούνται να δικάζουν»(σύμφωνα με τη Βραδυνή 23/2/1944) ενώ τα κρατητήρια ήταν γεμάτα. Δόθηκαν διαταγές να πυροβολείται ο κάθε λωποδύτης που λεηλατούσε τα γκρεμισμένα σπίτια. Φυσικά δε θα μπορούσε να λείπει και η πολιτική εκμετάλλευση του γεγονότος. Κυβέρνηση και γερμανικές υπηρεσίες εκμεταλλεύτηκαν την τραγωδία κατά των «Συμμάχων» δολοφόνων των αμάχων. Η Καθημερινή για παράδειγμα στις 14/1/1944 έκανε ιδιαίτερη μνεία για την ανθρωπιστική στάση των γερμανικών αρχών κατοχής τους οποίους χαρακτηρίζει ως «Ανθρώπους» και «Φίλους» τονίζοντας ιδιαίτερα τα συσσίτια που διέταξε να δοθούν ο γερμανός στρατιωτικός διοικητής απ τα αποθέματα του γερμανικού στρατού και τη διάθεση των  στρατιωτικών μαγειρείων για τις ανάγκες του κόσμου.
Βρισκόμαστε στην αρχή του αιματοβαμμένου 1944. Όπως και να κρίνει κανείς το «συμμαχικό» βομβαρδισμό βλέπει ότι οι παράπλευρες απώλειες δεν ήταν καθόλου αμελητέες. Οι άμαχοι πλήρωσαν με τη ζωή τους, μια ολόκληρη πόλη καταστράφηκε ενώ κανένας στρατιωτικός στόχος δεν επλήγη. Στη θεωρία των αεροπορικών βομβαρδισμών σε στρατηγικούς στόχους σκοπός είναι και η κατάρρευση του ηθικού του αντιπάλου. Άρα μήπως στόχος δεν ήταν τελικά οι Γερμανοί αλλά ήταν η πρόκληση θυμάτων, πανικού και ανασφάλειας με αποτέλεσμα να εξεγερθούν οι πολίτες κατά των Γερμανών οπότε οι σύμμαχοι να μην κάνουν τίποτα απολύτως;  Ή μήπως στην τελική ο βομβαρδισμός του Πειραιά δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μια οργανωμένη πρόβα τζενεράλε για τα Δεκεμβριανά;